De Hoogendijk is gebouwd in de 13e eeuw en verving de Oudedijk. Voor de bouw van de Hoogendijk, die bijna heel Holland verdedigt tegen overstromingen door rivieren en de Noordzee, was opdracht gegeven door Willem II van Holland (1227-1256). Na zijn dood werden de werkzaamheden voortgezet onder leiding van zijn zus Aleid van Holland (1228-1284). Om haar baanbrekende werk blijvend te gedenken is er in 1991 een standbeeld voor haar opgericht in Schiedam. De bouw van de Hoogendijk begon rond het jaar 1250 en was gereed rond 1270.
Traject van De Hoogendijk
De Hoogendijk begint in Schiedam en loopt via Rotterdam richting de Goudse Oosthaven (zie kaart hieronder). De dijk volgt in grote lijnen de Noordelijke oevers van de rivieren Nieuwe Maas en Hollandse IJssel. Tegenwoordig eindigt de dijk bij de Goudse Julianasluis; van 1856 tot 1936 eindigde de dijk bij de zogenaamde Waaiersluis. De oude naam van de dijk is Hoogendijk of De Hooge(n) Zeedijk; tegenwoordig is de dijk beter bekend onder de verzamelnaam Schielands Hoge Zeedijk. De Hoogendijk wordt onderhouden door ‘Het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard‘ en is aangemerkt als primaire waterkering. De totale lengte van de dijk is 27 kilometer.
Exacte locatie van De Hoogendijk in Zuid Holland, Nederland.
Oude naam
Het vroegste bewijs van het bestaan van de Hoogendijk (Hooghen Zee-dijck) is de publicatie “Keuren ende ordonnantien van ‘t Heemraedschap van Schyelandt ende den gevolge van dien” uit 1623 (zie hieronder). De eerste afbeelding van de dijk staat op een tekening van de stad Rotterdam (gemaakt door G. Myts rond 1650). De eerste krant die schrijft over de Hoogendijk was de Oprechte Haerlemsche Courant in 1709. De naam wordt ook genoemd op een tekening van een windmolen (gemaakt door K.F. Bendorp in 1784).
Bladzijde uit “Keuren ende ordonnantien van ‘t Heemraedschap van Schyelandt ende den gevolge van dien” (1623).
Het moge duidelijk zijn dat onze familie is vernoemd naar deze zeer belangrijke dijk. Willem Willemsz Semaker (Hoogedijck) (1630-1719) is zeer waarschijnlijk de eerste geweest die Hoogendijk gebruikte als familienaam. Hij was scheepsbouwer / werfeigenaar en woonde dichtbij de dijk in Capelle aan den IJssel (in de buurtschap Keeten).
Belangrijkheid
Zoals gezegd beschermt de Hoogendijk bijna geheel Holland tegen overstromingen door rivieren en de Noordzee. De dijk is in het verleden regelmatig verhoogd vanwege het feit dat de landerijen langs de dijk constant dalen door bemaling en oxidatie van het veen. Sinds de 15e eeuw zijn betreffende landerijen ongeveer 3,5 meter gezakt ten opzichte van de zeespiegel. Ondanks het toenemende hoogteverschil (en de daardoor toenemende waterdruk op de dijk) is de Hoogendijk nooit doorgebroken alhoewel de Allerheiligenvloed van 1570 wel bepaalde zwaktes blootlegde.
In 1574 is de dijk echter op 16 plaatsen doorgestoken vanwege het Leidens Ontzet. Ter herinnering aan deze bijzondere gebeurtenis is net ten oosten van Capelle aan den IJssel een monument opgericht in de vorm van een “Dukdalf Willem van Oranje”.
Het heeft weinig gescheeld of de dijk was in januari 1682 doorgebroken bij Kortenoord (Nieuwerkerk aan den IJssel). In februari 1953 is de dijk opnieuw bijna gebroken vanwege de zogenaamde Watersnoodramp; een groeiend gat bij Nieuwerkerk aan den IJssel werd afgesloten met een schip. Na een aantal dagen gaven de autoriteiten aan dat de dijk een vloed had weerstaan van een omvang die nog nooit eerder was waargenomen. Een permanente Stormvloedkering werd in 1958 gerealiseerd bij Krimpen aan den IJssel; dat is ook de reden dat de dijk ten westen van de Stormvloedkering belangrijker is (en dus ook sterker en hoger) dan de dijk ten oosten van de kering.
Versterking
In 2014 werd geconcludeerd dat delen van de Hoogendijk niet meer voldeden aan de meest actuele eisen voor primaire waterkeringen. Met name in de buurt van Capelle aan den IJssel moeten er omvangrijke werkzaamheden worden uitgevoerd. Complicerende factor op deze locatie is de smalle ruimte tussen de dijk en de aanwezige bebouwing.